Didim, Aydın sınırları içerisinde bulunan, doğuda Muğla, Güllük Körfezi ve Akbük Koyu, batıda ve güneyde Ege Denizi, kuzeyde Bafa Gölü ve Menderes Nehri ile sınırlanmış bir yarımada. İhtişamlı antik kentleri ve ödüllü plajlarıyla Didim, eşsiz tarihi alanlarla ve toplam uzunluğu 50 kilometreyi aşan altın rengi kumsallarla çevrili.
Ege’nin tertemiz altın kumlu plajı, ılık ve sığ denizi ile bir yandan doğal güzellikleri bir yandan da tarihi zenginlikleri ile de ön planda olan bir ilçe. Mutlaka gezip görülmesi gereken pek çok yeri bulunan Didim’de, Altınkum, Apollon Tapınağı, Milet Antik Kenti, Priene Antik Kenti ve Akbük ile çevresindeki Bafa Gölü Milli Parkı ve Söke yer alıyor. Didim çevresinde, 26 antik kente sahip olmasıyla ünlü Milas ilçesi, tarihi eserlere, ören yerlerine meraklı olanlar için daha birçok seçenek sunuyor.
Didim Gezilecek Yerler
Didim, 53 kilometrelik sahil şeridinin üzerinde hemen hepsi kumsal olan onlarca koya sahip, mavi bayraklı plajları ile gözde bir turizm merkezi. Diğer yandan da içerisinde ve çevresinde yer alan antik kentleriyle oldukça görkemli bir tarihe ev sahipliği yapıyor. Aydın’a bağlı küçük ve sevimli bir tatil beldesi olan Didim, eşsiz güzellikteki koyları, plajları ve milli parkıyla çok zengin bir tatil deneyimi vadediyor.
1. Altınkum
Altınkum, Didim’in olduğu kadar Ege’nin ve Türkiye’nin en önemli sahillerinden. Oteller bölgesinin hemen önünde uzanan ve Ege’nin dünyaca ünlü plajlarından olan Altınkum’da ana plajın devamındaki küçük koylarda da sırasıyla, birinci, ikinci, üçüncü plaj olarak anılan plajlar bulunuyor. Üçüncü plajın yer aldığı koyda, Türkiye’nin en büyük yat limanlarından biri olan Didim Marinası yer alıyor.
Altınkum’un özelliklerinden biri de sahilden denize doğru oluşan küçük dalgalar sayesinde denizin kendi kendini sürekli temizlemesi. Bu nedenle de pırıl pırıl bir denizi bulunan Didim’in temiz koyları rüzgâr sörfü ve diğer su sporları için de ideal bir konuma sahip. Pek çok restoran, çay bahçesi, disko ve barın bulunduğu Altinkum merkezinde her keseye uygun konaklama seçeneği mevcut. Didim’de yer alan otellerin büyük çoğunluğu Altınkum Plajı’nda yer alıyor.
2. Didyma Antik Kenti
Didyma Antik Kenti, dünyaca ünlü Apollon Tapınağı’nı barındıran bir dini merkez niteliğine sahip. Söke’ye 52 km uzaklıkta bulunan ve Apollon Tapınağı ile antik dönemin kehanet merkezi olan Didyma, yılın belirli dönemlerinde ayinlerin düzenlenip bayramlar ve şenliklerin yapıldığı, geceleri yapılan meşale koşularıyla ünlü. Büyük İskender’in Perslere karşı kazandığı zaferden sonra yapımına başlanan Didyma’nın, kuzeyindeki Miletos Antik Kenti ile deniz bağlantısı bulunuyor.
Miletlilerin Yunancada “’ikiz kardeş”’ anlamına gelen Didyma ismini verdiği antik kent, MÖ 300’de Miletoslular tarafından Yunan dünyasının en büyük tapınağı olarak yapılmış. Daha sonra Bizanslıların içinde bir kışla ile bir garnizon kurduğu kent, yangın ve depremlerle epey zarar görmüş. Didyma içerisinde yer alan Apollon Tapınağı ise, Anadolu İon topraklarındaki en büyük ve en zengin tapınak olarak kabul ediliyor. Didyma, antik dönemde kutsal emanetleri, hazineleri, kutsal kuyusu ve kutsal defne korusu ile de tanınan bir kent olarak biliniyor.
Apollon Tapınağı, Efes’teki Artemis Tapınağı ve Sisam Adası’ndaki Heraion Tapınağı’ndan sonra, antik dünyanın üçüncü büyük tapınağı. Çevresinde geniş bir defne ağacı korusu bulunan Apollon, 3.5 m yüksekliğinde bir kaide üzerine inşa edilmiş görkemiyle, yaklaşık 2.600 yıl önce inşa kutsal bir tapınak olarak inşa edilmiş. Zeus‘un oğlu Apollon’na adanan tapınak, ışık, müzik ve özellikle de kehanet tanrısı olarak kabul ediliyor. Dönemin en önemli kehanet merkezi olan tapınaktan ve Didyma Antik Kenti’nden bahseden ilk yazılı kaynak Herodot’a ait. Arkaik devirde çok ünlü olan Apollon’un kutsal yeri, MÖ 494’de Persler tarafından yakılmış.
3. Akbük
Akbük, Didim ilçe merkezine 23 km mesafede yer alıyor. Mandalya Körfezi’nin Akbük Koyu’na hakim 15 km’lik sahil şeridinde Çukur, Yavan, Yarık isimli üç koya sahip. Plajı ve diğer özellikleriyle, Didim’in Altınkum’dan sonraki en popüler bölgesi olan Akbük, masmavi denizi, yemyeşil doğası ve tarihi zenginlikleri ile Ege’nin en güzel tatil yerlerinden biri. Denizden gelen iyotlu havası astım hastalığına iyi geldiği bilinen Akbük, sağlık turizmi açısından da öne çıkıyor.
Tarihi MÖ 4.000’li yıllara dek uzanana Akbük, doğal güzellikleri, mavi bayraklı tertemiz ve her türlü su sporunun yapılabildiği denizi, tarihi varlıkları, muhteşem havası ile gözde olduğu kadar da sakin bir bölge.
Akbük Koyu
Akbük Koyu, doğal bir liman. Yelken ve su kayağı gibi spor dalları için uygun olan koy, balıkçılık için de çok uygun. Hem ağ hem olta balıkçılığının yapılabildiği Akbük Koyu’nda denizin dibinde bulunan su kaynaklarının temizlediği denizde, muhteşem lezzette ve çok çeşitli balıklar bulunuyor. Yöredeki en lezzetli balık çeşitlerinin en lezzetlileri çipura, levrek, dil balığı ve sarıyanak kefali.
Akbük Koyu aynı zamanda, doğa içinde kamp kurmak isteyenlerin ve yatçıların buluşma noktası. Kumsaldan 100 m yürüyerek gidilebilen birinci derece sit alanı olan Saplı Ada ve Kömür Adası’nı da mutlaka görün. Denize nazır yemyeşil Akbük ormanlarında trekking aktivitesi ise, asırlık ağaçların arasında nefis bir rota izliyor.
Saplı Ada
Saplı Ada, tepeden bakıldığında limana bir kaşık gibi uzanan muhteşem manzarasıyla Akbük’ün simgesi. Volkanik bir ada olan Saplı Ada’da ilk yerleşim MÖ 6. Yüzyıla dek uzanıyor. Hippedamos planlı olan yerleşimin etrafındaki surlar, deniz tarafından yok edilmiş olsa da kalıntılarına halen adanın bazı kesimlerinde rastlamak mümkün. Denizin içinden bir aracın bile kolayca geçebileceği bir deniz yolu bulunan Saplı Ada’ya denizin çekildiği dönemlerde yürüyerek ya da araçla geçilebiliyor.
Birinci derece sit alanı olarak koruma altında bulunan Saplı Ada’ya aynı zamanda Akbük’ün denize uzanan balkonu da deniyor. MÖ 1500’lerde Ege Denizi’nde meydana gelen büyük bir volkan patlamasıyla etrafa saçılan küllerin birikimi ile oluşan adada, halen bu kül katmanını görmek mümkün.
Akbük Plajı
Akbük Plajı, Didim merkezine 23 km mesafede bulunan ve Ege kıyılarında halka açık olan en geniş ve en çok tercih edilen plajlardan. Kalabalık ve gürültüden uzak, tertemiz havası ve masmavi deniziyle ormanın buluştuğu, sahilin ve huzurlu bir plaj.
Tarihi Rum Kilisesi
Tarihi Rum Kilisesi, günümüzde Kültür Merkezi ve Kütüphane olarak hizmet veriyor. 1870’lerde Osmanlı döneminde yapılan kilise, Akbük merkezinde bulunan iskelenin hemen yanında yer alıyor. Tarihi Rum Kilisesi, Osmanlı mimarisindeki taş işçiliğinin en güzel örneklerinden.
4. Prienne Antik Kenti
Prienne Antik Kenti, zamanla Büyük Menderes Nehri’nin getirdiği alüvyonlar ile içeride kalmış bir antik yerleşim. Buna rağmen basamaklarla çıkılan kalıntılar ve tapınak günümüzde tüm görkemiyle görülebiliyor. Milet’in iyi korunmuş tiyatrosu, hamamları ve antik kent kalıntıları görülmesi gereken Didim’e yakın antik kentlerden biri. Samson Dağı eteklerinde bulunan Priene, Didim yöresinin önemli antik kentlerinden.
Menderes Nehri’nin getirdiği alüvyonlarla dolmadan önce deniz kenarında olan Prienne, antik dönemde denizi yüksekten seyreden en güzel liman kentlerinden biriymiş. Kentte, 5000 kişilik bilinen en eski antik tiyatrolardan biri ve onun hemen yanında da Bizans Kilisesi bulunuyor. Demeter Tapınağı, Athena Tapınağı, Zeus Tapınağı, Yukarı Gymnasion, Aşağı Gymnasion, Bouleuterion, Agora, Büyük İskender’in Evi, Nekrapol ve konut alanları antik kentin önemli yapılarından.
5. Miletos Antik Kenti
Miletos Antik Kenti, iyi durumdaki tiyatrosu, hipodromu ve sular altındaki hamamları ile Ege’de görülmeye değer önemli antik kentlerin başında geliyor. Piriene gibi Büyük Menderes Nehri’nin taşıdığı alüvyonlarla günümüzde denizden 10 km içeride bulunan Miletos, antik dönemde filozoflar kenti olarak biliniyormuş. Yunan ve Roma dönemi eserlerinin en güzel örneklerinden biri olan Milet Tiyatrosu’nun basamaklarını takip ederek arka taraftan limana ulaşabilirsiniz. Milet kentinin dört büyük limanından ayakta kalan ve günümüze ulaşan tek liman burası.
6. Dilek Yarımadası ve Büyük Menderes Deltası Milli Parkı
Büyük Menderes Deltası Milli Parkı, Kuşadası ve Söke ilçeleri sınırları içerisinde yer alıyor. Kuşadası–Söke karayolu ile ulaşılan milli park, Söke’ye 34 km uzaklıkta bulunuyor. Büyük Menderes Deltası Milli Parkı içerisinde nesli tükenme tehlikesi altında bulunan ve Akdeniz ülkelerinde de korunan türler arasında bulunan Akdeniz foku ve deniz kaplumbağalarının üreme alanı.
Samson Dağı’nın Ege Denizi’ne doğru uzantısıyla şekillenen Dilek Yarımadası’nın jeolojik yapısı palezoik şistler, mezozoik kalker ve mermerler ile neojen tortul kütlelerden meydana geliyor. Menderes mastının bir parçası olan Dilek Yarımadası kumlu, killi, yatık ve yüksek kıyı şekillerini içeren plajlarıyla ilgi çekici kıyı özelliklerine sahip.
7. Bafa Gölü Tabiat Parkı
Bafa Gölü Milli Parkı, Didim’e 10 km mesafe bulunan ve Beşparmak Dağı’nın yamacında yer alıyor. Bafa Gölü, teknelerle birbiri arasında gezebileceğiniz beş küçük adaya sahip. 200’ün üzerinde kuş türüne ev sahipliği yapan Bafa Gölü Milli Parkı’nda, olta balıkçılığı, kampçılık ve Beşparmak Dağı’nın zirvesine düzenlenen trekking gibi aktivitelere katılmak mümkün. Ilgın, zeytin ve kızılçamdan oluşan bitki örtüsüne sahip olan milli park 200.000’den fazla su kuşuna ev sahipliği yapıyor.
Büyük Menderes Nehri taşkınlarının körfezi doldurmasıyla oluşan Bafa Gölü’nün hemen doğusunda Herakleia Antik Kenti’nde, Athena ile Endymion Tapınakları, agora, hamam ve amfitiyatro bulunuyor. Bafa Gölü’nün kıyıya çok yakın bir ada üzerindeki Bizans Manastırı ve hemen yanında bir kayaya oyulmuş Kaya Mezarı ile kuzey batıda Myus Antik Kenti ile güney batısında Aissessos Antik Kenti yer alıyor.
8. Herakleia Antik Kenti
Herakleia Antik Kenti (Latmos Antik Kenti), Milas-Söke karayolu üzerindeki Çamiçi Beldesi’nden ayrılan yol üzerinde yer alıyor. Antik çağda Ege Denizi’nin bir uzantısı olan Latmos Körfezi’ne sahip olan Herakleia Antik Kenti, Büyük Menderes Nehri’nin getirdiği alüvyonlarla dolması sonucu körfez bugünkü Bafa Gölü’ne dönüşmüş.
Bafa Gölü’nün kuzey doğu kıyısında Milas’a 39 km uzaklıktaki Latmos Dağları’nın eteklerinde yer alan Kapıkırı Köyü’nün bulunduğu yerde olan kent, kurulduğu MÖ 6. Yüzyılda Latmos veya Latmia olarak biliniyor. MÖ 4.yüzyılda ise Latmos Kenti üzerine yeni Herakleia Kenti kurularak burçlarla güçlendirilmiş ve Athena Tapınağı yapılmış. Orta Çağ’da, manastır yaşamının merkezi haline gelen Herakleia’da bu nedenle çok sayıda manastır kalıntısı yer alıyor. Bölgedeki en eski buluntular ise, bölgedeki ilk yerleşimin MÖ 8.000’e tarihleniyor.
9. Myus Antik Kenti
Myus Antik Kenti, Bafa Gölü kıyısında, Miletos Antik Kenti’nin 15 km doğusunda, Avşar Köyü yakınlarında yer alıyor. Myus’un, MÖ 5. yy sonunda Attika-Delos Deniz Birliği üyesi olduğu tahmin ediliyor. Herodotos, MÖ 500’lerde kent limanının 200 gemi alabilecek büyüklükte olduğunu yazmışsa da kent akropolünün kuzeyinde yer alan kale kalıntılarının Geç Bizans dönemine ait olduğu sanılıyor. Strabon’a göre ise Myus, Atina kralı Kodros’un oğlu Kydrelos tarafından kurulmuş, Panionion Birliğine ait önemli bir kıyı kentiydi.
Antik kaynaklarda adı geçen ve beyaz mermerden yapıldığı bilinen Dionysos Tapınağı’nın yer aldığı kentte tapınağa ait parçalar, arkaik döneme ait sur duvarları ve Bizans Kalesi kalıntıları görülebilir.
10. Didim Marina
Didim Marina, 2007’den bu yana 500 bin metrekarelik bir alanda hizmet veriyor. Ege Denizi’nden her yönde gidiş geliş yapacak yatların rotası üzerinde bulunan marina, Çeşme, Kuşadası, Bodrum, Datça, Marmaris, Fethiye güzergâhında seyredecek yatların da uğrak yeri.
Ege ve Doğu Akdeniz’deki en kapsamlı marina ve tekne bakım tesislerinden biri olan marina, resmi giriş limanı konumunda olup günlük direkt uçuşların yapıldığı Bodrum-Milas Uluslararası Havaalanı ile İzmir Uluslararası Adnan Menderes Havaalanı’na oldukça yakın bir mevkide yer alıyor. Didim Taşlıburun mevkiinden başlayan Didim Marina’da pek çok etkinlik ve festival düzenleniyor.
Didim’e nasıl gidilir
Didim, Aydın’a 120 km, Kuşadası’na 70 km, Bodrum’a 110 km, İzmir’e 150 km, Ankara’ya 715 km ve İstanbul’a 720 km uzaklıkta yer alıyor. Havalimanının bulunmadığı Didim, Bodrum Havalimanı’na 75 km, İzmir Adnan Menderes Havalimanı’na 150 km ve Dalaman Havalimanı’na ise 300 km mesafede bulunuyor.
Türkiye’nin her yerinden direkt otobüs seferlerinin bulunduğu Didim’e, Ankara üzerinden Ankara – Afyon – Denizli – Aydın – Söke – Didim güzergahı veya Ankara – Uşak – Manisa – İzmir – Selçuk – Kuşadası – Söke – Didim güzergahı kullanılarak ulaşılabilir. Her iki mesafe de yaklaşık 700 km, 8 saat 20 dakika sürüyor. İstanbul üzerinden İstanbul – Bursa – Balıkesir – Manisa – İzmir – Söke – Didim güzergahını kullanabilirsiniz. İzmir üzerinden ise önce Aydın’ın Söke İlçesi’ne gelebilir, sonra da Didim’e ulaşabilirsiniz.
Didim, turkuaz mavisi denizi ve mavi bayraklı sahillerinin, rüzgar sörfü, yelken, dalış ve diğer su aktivitelerine uygunluğunun yanı sıra, 26 antik kentiyle de tarihin kadim coğrafyalarından. Milli parkları, adaları, muhteşem doğası ve huzur veren atmosferiyle ziyaret edilmeyi bekliyor.