Kasımiye Medresesi, Mardin‘de yapımına Artuklular döneminde başlanan ve inşası Timur dönemindeki Moğol saldırıları nedeniyle yarım kalarak 15. yüzyılda Akkoyunlu sultanı Kasım ibn Cihangir döneminde tamamlanan, eşsiz bir tarihi yapı. Eğitim verdiği dönemde bölgenin en önemli eğitim merkezlerinden olan Kasımiye Medresesi, I. Dünya Savaşı sırasında kapandı.
Bünyesinde iki mescit, bir türbe ve bir çeşmeyi barındıran Kasımiye Medresesi, 700 yıllık bir tarihe sahip farklı mimarisiyle bugün de ziyaretçilerini ağırlıyor. Artuklu mimarisine sahip Orta Asya’dan gelen sembolizmin İslam felsefesi ile kucaklaştığı bir şaheser olarak bilinen yapı, günümüzde ise El Cezire Sanat Müzesi olarak faaliyet gösteriyor.
Kasımiye Medresesi Nerede Nasıl Gidilir
Mardin kent merkezinin güneybatısında, güneyde Mezopotamya Ovası’na açık bir cepheye sahip olan medrese, Mardin yapılarının en büyük ve görkemlilerinden. Yeniyol Altı, Artuklu mevkiinde bulunan medreseye, Yeni Yol’dan Nusaybin’e doğru giderken Mardin Şehir Stadyumu’nu geçtikten sonra İtfaiye Garajından sağa sapılarak aşağıya doru 250 m gidildikten sonra ulaşılabiliyor.
Ortadoğu ülkelerini, Şanlıurfa ve Gaziantep üzerinden Adana’ya bağlayan E-90 karayolu üzerinde bulunan Mardin’e, Türkiye’nin pek çok şehrinden otobüs seferleri düzenleniyor.
Mardin kent merkezine araçla 20 km uzaklıktaki Kızıltepe ilçesinde yer alan Mardin Havalimanı’ndan havayolu şirketlerinin sağladığı servislerle veya minibüse binerek merkeze gelebilir buradan medreseye taksiyle geçebilirsiniz. Havayolu ile ulaşım imkânının olmadığı şehirlerin hemen hepsinden ise Mardin’e karayolu ile ulaşım mümkün.
Rivayetlere göre Kasım Paşa burada katledilmiş, Kasım Paşa’nın kız kardeşi, Kasım Paşa öldüğünde kanlı gömleğini ağıtlar eşliğinde bu eyvanın duvarlarına sürülmüş ve hala o duvarlara su döküldüğünde duvarda ki kan izleri belli olmaktaymış, duvarlardaki kan izlerinin bunlara ait olduğu söyleniyor.
Yine rivayetlere göre medresenin avlusundaki havuzda akan su tasavvufi bir betimlemeyi saklıyor. Suyun akışı ile doğumdan ölüme kadar insan hayatı ve sonrası simgelenmiş. Çeşmeden çıkan su doğumu, döküldüğü yer gençliği, ince uzun oluk olgunluğu ve suların bir havuzda toplanması ölümü temsil ediyor. Daha sonra bu su kanallarla toprağa aktarılıyor ve su topraktan tekrar can buluyor.
Kasımiye Medresesi’nde, gün doğduktan sonra güneş batana dek tüm derslikler güneş ışığından faydalanıyor. Öğrencinin hocasının huzuruna girerken başını eğmesi ve hürmette kusur etmemesi için derslik kapı yükseklikleri bir metreden biraz fazla yapılmış.
Mardin‘de, yapımına Artuklular döneminde başlanan ve Akkoyunlular döneminde tamamlanan Kasımiye Medresesi’nin girişi ücretsiz.
