Fas Gezi Rehberi

Fas ya da tam ismiyle Fas Krallığı, kendine has dokusuyla Atlas Okyanusu kıyısında kurulmuş, egzotikliği ile ziyaretçilerini cezbeden bir ülke. Afrika kıtasının kuzeybatı ucunda yer alan Fas, kuzeyde Cebelitarık Boğazı ve Akdeniz, doğuda Cezayir, güneyde Moritanya ve batıda da Atlas Okyanusu ile çevrili. Başkenti Rabat, en büyük şehri de Kazablanka olan Fas, Atlantik Okyanusu’ndan, Cebelitarık Boğazını çevreleyip Akdeniz’de son bulan uzun bir sahil şeridine sahip.

Cebeli Tarık Boğazı’na hâkim stratejik bir konuma sahip olan Fas’ın kültürel ve etnik çeşitliliği, ülkenin konuştuğu dilden yemeklerine dek yansıyor. Resmi dili Arapça olan ülkede Fransızca, iş ve yönetim çevrelerinde, İspanyolca kuzey bölgelerde, Berberice ise dağlık ve çöle yakın yerlerde yaygın olarak kullanılıyor. Kuzeydeki Sebte ve Melilla Kentleri İspanya idaresi altında olan Fas, aslında hem Akdeniz hem de Afrika ülkesi. Afrika‘nın en büyük beşinci ekonomisine sahip olan ülkenin Avrupa’ya yakın konumu, ekonomisine oldukça katkı sağlıyor.

Fas Gezi Rehberi

Bugünkü Fas topraklarında ilk yerleşim milattan önce 8000’li yıllara, Cilalı Taş Devri’ne dek uzanıyor. Berberilerin ataları olarak kabul edilen toplulukların yerleşerek tarıma başladıkları bu bölge, daha sonraları, Moritanya olarak anılmaya başlanmış. Akdeniz uygarlığına Fenikeli tüccarlar ve koloniler sayesinde adapte olan Fas, Moritanya Tingitana adıyla Roma’ya dahil olmuş. Beşinci yüzyılda Vandalların ve Vizigotların eline geçen bölge bir süre sonra Bizans idaresi altında kalmışsa da, hiçbir yönetim Fas’ın yüksek dağlarındaki Berberileri hüküm altına alamamış.

Yedinci yüzyılda ise, Şam Emevilerinin başı çektiği İslam ordusu tarafından fethedilen Fas, “Maghreb al Aqsa” yani uzak batı adıyla anılmaya başlanmış. Fetihten önce ve fetih boyunca asilime olan Berberiler Arap kültürünün etkisi altında Nekor ve Bergavata Devletlerini kurmuşlar. Ancak, İdrisiler olarak bilinen Berberilerin Fes şehrini almalarıyla, Fas, bir bilim kültür merkezi olarak bölgesel bir güç haline gelmiş. Ardından tüm ülkeye hâkim olan Berberi yönetimi sırasında Fas, tarihteki en parlak dönemini yaşamış.

1900’lerden itibaren Avrupalı kolonicilerin ilgilenmeye başladığı Fas; Fransa, Birleşik Krallık, Almanya ve İspanya’nın katılımında gerçekleşen anlaşma sonucunda, bir Fransız sömürgesi haline gelerek Kuzey ile Güney Sahra sınır bölgeleri İspanya’ya bırakıldı.

İkinci Dünya Savaşı sonunda, Fransa ile yıllarca süren bağımsızlık mücadelesi veren Fas, 1956’da bağımsızlığını ilan etti. İspanya işgal altında tuttuğu kuzey bölgelerini terk ederek Atlas Okyanusu sahillerindeki üslerden de çekildi. Ancak halen Sebte ve Melilla’nın yönetiminin İspanya’da olması, Fas’ın en önemli dış problemi.

Fas Gezilecek Yerler

Doğu mimarisine sahip yapılardaki detaylarla büyüleneceğiniz Fas’ta, güneyde Afrika’ya özgü vurmalı çalgılar eşliğinde ritim tutarken kuzeyde klasik Endülüs müziği ile kendinizden geçeceksiniz. Şehirleri keşfederken geçeceğiniz dar sokaklarda Fas’a alışmaya başlayacaksınız. İklimin çeşitlilik gösterdiği, bir şehirden diğerine geçerken Atlas Okyanusu’ndan gelen nemli ve serin havanın Akdeniz’in ılık havası ile karıştığı Fas, Sahra Çölü’nden gelen sıcak havayla iyice yumuşuyor.

1. Marakeş

Marakeş, Fas’ın Kazablanka ve Rabat’tan sonra en büyük üçüncü şehri. Berberice “Tanrı’nın yeri” anlamına gelen Marakeş, bölgeye has doğal kırmızı taşlardan inşa edilen tarihi yapıları nedeniyle de Kırmızı Şehir olarak biliniyor.

Atlas Dağları’nın eteğinde yer alan Marakeş, Fas’ın en büyüleyici doğa manzaralarını içerisinde barındıran kent, kış turizmi, tarihi yapıları ve önemli kültür sanat merkezleriyle ülkenin en turistik kenti. Marakeş’in tarihi Medina bölgesi; “Souk” pazar yerleri, Jema El-Fna Meydanı, Kasbah, Hivernage ve Route de L’Ourik bölgeleri keşfetmek için doğru adresler.

Bu bölgelerin dışında, Koutoubia Camisi, Bahia Sarayı, Menara Bahçeleri, Dar Si Saïd Müzesi, Saadian Mezarları, Ben Youssef Medresesi, Marakeş Müzesief görülmesi gereken yerlerden.

2. Rabat

Rabat, Fas’ın başkenti ve aynı zamanda da ülkenin finans merkezi. Global firmalarının ofislerine ev sahipliği yapan Rabat’ta, pek çok Avrupalı ve Amerikalıya rastlamak mümkün. Regreg Irmağı’nın döküldüğü yerde kurulan Rabat’ta muhteşem bir doğayla ve eşsiz bir tarihle tanışmaya hazır olun.

Endülüs Bahçeleri ve ünlü boyalı evleriyle Rabat Fas’ın en güzel şehirlerinden biri. Rabat’ta etkileyici mimarisiyle mutlaka görmeniz gereken Kraliyet Sarayı, bitmeyen caminin minaresi Hassan Kulesi, Sale, V. Muhammed’in Mozelesi, Kasbah des Oudaias, Hassan Tower, Rabat Old Town, Andalusian Gardens, Les Jardins Exotiques de Bouknadel, Museum Mohamed VI of Modern and Contemporary Art, Oudaia Museum, National Archaeology Museum, Zoo Rabat ve Medina of Rabat. Rabat’ın Atlantik kıyısı olması nedeniyle, yağışlı sezon Ekim ve Mart ayları arasında; kurak sezon ise Nisan-Eylül ayları arasında görülüyor.

3. Kazablanka

Kazablanka, Fas’ın batısında, Atlas Okyanusu kıyısında yer alan liman kenti ve Fas’ın en büyük şehri. Üç milyonluk nüfusuyla, Libya’dan Moritanya’ya kadar uzanan Mağrip ülkeleri içinde en büyük şehir olan Kazablanka, aynı zamanda bölgenin en önemli ticaret merkezi.

Hollywood filmlerine konu olan, mimarisi, doğası ve kültürüyle baş döndüren Kazablanka, yazın deniz tatili yapmak için de oldukça popüler. Kazablanka’da ayrıca, yirminci yüzyılda Paris’teki Ecole des Beaux-Arts (Güzel Sanatlar Akademisi) mezunu mimarlarının modern mimari teorileri uygulanmış.

Kazablanka’da görülmesi gereken yerler ise, II. Hasan Camii, Museum of Moroccan Judaism, Musee Abderrahman Slaoui, Playas Ain Diab y La Corniche, Old Medina of Casablanca, New Medina of Casablanca, Phare d’el Hank, L’Eglise du Sacre- Coeur ve Mosquee Al Qods.

4. Fes

Fes, ülkenin üçüncü büyük şehri. Berberilerin İdrisiler hanedanlığı tarafından kurulan kent, 1912’de Fransızlar tarafından Rabat’ın başkent ilan edilene dek ülkenin başkenti olarak kalmış.

Fas’ın en otantik şehirlerinden biri olan Fes, dünyanın en büyük trafiğe kapalı şehir yerleşimi olarak biliniyor. Unesco’nun Dünya Kültür Mirası Listesi’ne aldığı Eski şehir olarak geçen bölge Fes el Bali, çevresi surlarla çevrili eski kent meydanı. Fes’in, Fes el Bali bölgesine giriş için en doğru başlangıç noktası olan Bab Boujloud’da dünyanın en eski üniversitelerinden biri olan Karaouine Üniversitesi’ni gezin.

Chouara Tabakhaneleri ise ham deri işlenen atölyeleri ve dericileriyle muazzam bir deneyim yaşatıyor. Eski şehrin dışında Mellah yani Yahudi mahallesi ve R’cif Meydanı Fez gezilecek yerler arasında.

5. Meknes

Meknes, Fas’ın kuzeyinde, ülkenin turistik şehirlerinden ziyade yerel yaşamı daha iyi gözlemleyebileceğiniz bir kent. İsmini, kurucusu olan Berberi kabilesi Miknasalardan alan Meknes’in ilk yerleşim yeri Medina.

Kentin en önemli simgesi ise Mansur Kapısı. Kapının hemen karşısında ise, seyyar satıcılar, yılan oynatıcılarıyla dolu El Hedim Meydanı yer alıyor. Molla İsmail’in Anıtmezarı ise meydana yakın.

Meknes’te, bunların haricinde Ebu İnani’ye Medresesi, Dar Jamai Müzesi, Büyük Cami, Nejjarine Cami, Agdal Sarnıcı, Bab El Khemis, Bab Berdaine, Yeraltı Hapishanesi Cara, Kraliyet Golf Kulübü, Koubat Al Khayatin ve şehrin yakınındaki Roma yerleşimi Volublis da gezebileceğiniz yerlerin başlıcaları.

Fas yeme ve içme

Tarih boyunca birçok farklı kültürün etkisi altında kalan Fas mutfağı, Berberi, Akdeniz ve Arap mutfaklarının karışımından oluşan aromatik, yoğun ve lezzetli tatlara sahip.

Fas mutfağında sıklıkla kullanılan malzemeler arasında; sebze, meyve, kuzu eti, tavşan eti, güvercin eti, deniz ürünleri, pirinç, kuskus, kurutulmuş meyveler, zeytinyağı ve baharatlar bulunuyor. Safran, zencefil, tarçın, kimyon, anason ve susam tohumları, kırmızıbiber ve zerdeçal ise Fas mutfağında en çok kullanılan baharatlar.

Mutfağın temel yemeklerinden ilki ise, kuşkusuz kuskus. Geleneksel Fas kuskusları buğdaydan değil, irmikten üretiliyor. Fas’ın geleneksel çorbası olan harira, domates, nohut, et, un, yumurta, sebze ve baharatlardan yapılıyor.

Fas’ın ulusal yemeklerinden bir diğeri de kuzu eti yahnisi mrouzia. Tarçın, kuru erik, kuru üzüm, badem, bal ve tatlımsı tadı dengeleyecek baharat çeşitleri ile karıştırılıp yahni şeklinde pişiriliyor.
Fas’a özgü güvercin etiyle yapılan tarçınlı ve bademli etli turtaya pastilla adı veriliyor.

Çay saatinde servis edilen popüler tatlı çeşitlerinden olan kaab el ghzal, bala bulanarak kızartılan ve üzerine susam dökülen simit halwa shebakia, Hindistan cevizli yaş pasta zucre coco, lezzeti ve hamurunun inceliğiyle ünlü olan Fas baklavası ile kuru erik, üzüm, badem, şeker ve tarçın katılarak pişirilen tatlı kuskus olan seffa ise, Fas’ın geleneksel tatlılarından.

Nane çayı, Fas kültürünün önemli simgelerinden biri. Nane çayı demlemenin bir sanat biçimi olarak kabul edildiği Fas’ta, çay içmek ve çay saati kavramları çok önemli. Nane çayının dışında, yeşil çay, taze pancar suyu, Türk kahvesi, Ginseng çayı, limona benzer bir tada sahip Vernena çayı ve birçok farklı baharatın birleşiminden oluşan sultan çayı başlıca içecekler. Diğer yandan, Marakeş’te turistlerin belli mekânlar içerisinde alkol almasına izin verilmekle birlikte ülkenin genelinde Müslümanların içki içmesi yasak.

Fas alışveriş

Fas’ta alışveriş, ülkeye gelen ziyaretçilerin en çok keyif aldığı etkinlik. Otantik ve büyüleyici bir alışveriş deneyimi vaat eden kentte alınabilecek geleneksel ürünler arasında; antika eşyalar, rengârenk kaftanlar, renkli cam ürünleri, halı ve kilimler, göz alıcı mücevherler, Fas’a özgü nane çayı karışımları, baharatlar, el yapımı çanak ve çömlekler, özel Fas çaydanlıkları ve evinize Fas’ın mistik havasını taşıyacak sanat eserleri yer alıyor.

Fas’ın popüler tekstil ürünü olan kaktüs ipeği, kumaş boyalarını çok iyi tutan yapısı nedeniyle dışarıya frapan, parlak ve canlı renkler yansıtan bir ürün. Bir diğer ülkeye özgü ürün ise, argan yağı. Saç ve cilt bakımında kullanılan argan yağı, güzellik ve kozmetik sektörünün dünyaca ünlü ürünü. Öyle ki Hollywood yıldızı tarafından da kullanılıyor.

Marakeş alışveriş dünyasının kalbinin attığı Djemaa El-Fna Meydanı’nın kuzey ucunda yer alan labirent gibi sokaklar; souk adı verilen renkli, kalabalık ve hareketli Marakeş pazarlarına ev sahipliği yapıyor. Kasablanka’da Anfaplace Shopping Center, Rabat’ta Megamall’a uğrayabilirsiniz.

Souk, Fas’ın her kentinde bulunan çarşılara verilen isim. Ülkede alışveriş yaparken pazarlık yapmayı da unutmayın!

Fas’a nasıl gidilir

Fas Kuzey Afrika’nın en batı kesiminde, hem Akdeniz’e hem de Atlas Okyanusu’na kıyısı bulunuyor. Fas, Türk vatandaşlarından vize istemiyor. Mart, nisan, mayıs, eylül ve ekim ayları ise Fas seyahati için uygun dönemler.

Türkiye’den Fas’a direkt uçabileceğiniz şehir Kazablanka. Türk Hava Yolları ve Royal Air Maroc’un İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan; Air Maroc ise İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan yaklaşık beş saat süren uçuşlarla Kazablanka’da olabilirsiniz.

Fas, Atlas Okyanusu kıyısında, egzotik, canlı ve doğal güzellikleri ile büyüleyen, kültürü ve etnik çeşitliliğiyle bambaşka bir dünyanın kapılarını açıyor. Ancak aklınızda bulundurmanız gereken Fas’ın ve özellikle de Fas’ta konaklamanın ucuz olmadığı. Diğer yandan, dilenciler, yan kesiciler ve sahte tur rehberlerine karşı dikkatli olun. Ayrıca gece geç saatlerde ara sokaklarda dolaşmamaya özen gösterin.